Rynek e-commerce w ciągu ostatnich 10 lat stał się istotnym elementem w gospodarce Polski. Co roku powstaje 7-8 tys. nowych sklepów internetowych. Jednakże tylko 30% z nich jest w stanie przeżyć powyżej 5 lat. W walce o przetrwanie sklepów, ich właściciel skupiają się na rozwoju firmy, wdrażaniu procedur, polepszaniu asortymentu. Często jednak całkowicie zapominają o prawnej ochronie marki. Jeżeli ten problem dotyczy również Ciebie, musisz przeczytać ten artykuł.
Rola znaku towarowego w gospodarce
Na rozwój przedsiębiorstwa wpływ mają 3 czynniki określane jako praca, kapitał i ziemia. Efektem dobrze zaplanowanych działań marketingowych jest marka, która pozytywnie wyróżnia się na rynku. To z kolei sprawia, że konsumenci jej ufają, czyli uznają, że towar sygnowany danym znakiem poniżej pewnego poziomu nie zejdzie. Finalny efekt jest tego taki, że choć jakościowo produkty konkurentów są na podobnym poziomie, to konsument zdecyduje się na ten, oznaczony rozpoznawalnym znakiem towarowym. Tak się właśnie dzieje w przypadku marki APPLE.
Znana marka to często najsilniejsze aktywo przedsiębiorstwa. Potrafi być magnesem na klientów nawet, jeżeli działamy jedynie na skalę lokalną. Każdy z nas ma ulubiony sklep, fryzjera czy kosmetyczkę. Jak tylko przekonamy się ich jakości, stajemy się ich stałymi klientami.
Tego faktu był świadomy Raymond Albert Kroc – człowiek odpowiedzialny za rozwój i światowy sukces sieci restauracji McDonald’s. Przejmując od braci R. i M. McDonaldów, sieć McDonald’s zaznaczył, że najważniejszym warunkiem w całej umowie jest używanie nazwy i logo McDonald’s tylko przez Kroc’a. Stwierdził on bowiem, że jest to określenie od razu kojarzące się z Ameryką, co musi przynieść sukces. Jak widać, po tysiącach restauracji na całym świecie, miał on rację.
Czym jest znak towarowy?
Znakiem towarowym może być praktycznie wszystko, poczynając od nazwy, na kolorze kończąc. Chcąc jednak, aby takie oznaczenie nadawało się do rejestracji w Urzędzie Patentowym, musi spełnić następujące wymogi:
- musi dać się przedstawić graficznie;
- musi nadawać się do odróżniania towarów lub usług.
W praktyce przedsiębiorcy najczęściej zastrzegają wyrazy, logo, sygnety, rysunki i kompozycje kolorystyczne. Nieco rzadziej etykiety, domeny internetowe, przestrzenne formy czy prezentacje multimedialne. Wyjątkowo z kolei melodie, kolory per se czy zapachy. Jako unijny znak towarowy zarejestrowano swego czasu zapach świeżo ściętej trawy do oznaczania piłek tenisowych.
Przeczytaj o 23 powodach dlaczego warto zastrzec nazwę sklepu internetowego jako znak towarowy: https://znakitowarowe-blog.pl/dlaczego-warto-zastrzec-marke-firmy/
Ochrona znaku towarowego
Jak powiedziano, znakiem towarowym może być praktycznie wszystko. Wśród wzrastającej dynamiki na rynku e-commerce, ważne jest by dana nazwa, kojarzyła się klientom z konkretnym sklepem internetowym. Warto w takiej sytuacji być świadomym, jak wygląda jej ochrona prawna.
Do dyspozycji mamy dwa rodzaje podstaw prawnych:
- darmowe i nie wymagające rejestracji, ale dające tylko minimalną ochronę;
- płatne i wymagające rejestracji w Urzędzie patentowym, ale dające najwyższy poziom ochrony prawnej.
Sama rejestracja znaku towarowego nie jest zwykłą formalnością. Ekspert może z naprawdę wielu powodów wydać decyzję negatywną. W dobie planowania każdej minuty i pieniędzy najlepszym wyjściem będzie skorzystanie przy rejestracji z usług rzecznika patentowego. Zajmie się on formalnościami i ustali najlepszą dla nas strategię działania.
Badanie znaku towarowego przed rejestracją
Jeżeli chcemy, aby nazwę sklepu internetowego dało się zastrzec w Urzędzie Patentowym, nie mogą występować bezwzględne ani względne przeszkody w rejestracji.
Do pierwszej grupy należą oznaczenia, które np. są pojęciami opisowymi czy rodzajowymi. Przykładowo słowo „chleb” do oznaczania pieczywa czy „krówki” do oznaczania cukierków.
Jeżeli chodzi o względne przeszkody w rejestracji, to obejmują one m.in. wcześniejsze podobne znaki towarowe. To jak należy oceniać podobieństwo znaków, nie zostało zapisane w żadnych przepisach. Wszelkie reguły kolizyjności zostały ukształtowane na przestrzeni lat przez sądy. Oznacza to, że aby prawidłowo ocenić czy w danym przypadku jest szansa na zastrzeżenie nazwy sklepu, trzeba posiadać w tym zakresie wiedzę i doświadczenie.
W tych okolicznościach warto zlecić takie badanie rzecznikowi patentowemu. Pamiętaj, że nie jest ważne czy wg Ciebie porównywane znaki różnią się dostatecznie. Liczy się jedynie to, jak dany przypadek oceni Urząd Patentowy lub w sporze sąd.
Rejestracja znaku towarowego – ile to kosztuje?
Gdy postanawiasz zarejestrować swój znak towarowy, musisz mieć świadomość tego, że wiąże się to z koniecznością wniesienia stosownych opłat urzędowych. Ich wysokość zależy od terytorium ochrony, ilości wskazanych klas towarowych oraz w niektórych przypadkach tego, czy rejestrujesz znak słowny, czy słowno-graficzny.
Ochrona nazwy sklepu na terenie Polski
Jeżeli działasz na terenie Polski, nazwę swego sklepu internetowego możesz zastrzec w Urzędzie Patentowym RP. Cała procedura, od złożenia podania do rejestracji znaku, będzie trwać około pół roku. Koszt zgłoszenia to 450 zł/pierwsza klasa towarowa + 120 zł/kolejna klasa. Jeżeli ekspert wyda decyzję warunkową dotyczącą rejestracji będziesz jeszcze musiał wnieść opłatę za 10-letnią ochronę w wysokości 400 zł za każdą klasę + 90zł za publikację informacji o uzyskaniu ochrony.
Są to wszystkie opłaty, jakie będziesz musiał wnieść za 10-letnią ochronę. To ważne, ponieważ po dokonaniu zgłoszenia zaczniesz otrzymywać listy od naciągaczy, którzy będą Cię przekonywać, że musisz zapłacić kolejne opłaty za swój znak towarowy.
Ochrona nazwy sklepu na terenie Unii Europejskiej
Jeżeli Twój sklep internetowy działa na terenie UE, powinieneś rozważyć rejestrację jego nazwy w Urzędzie UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) w Alicante w Hiszpanii. Procedura zajmuje około 5 miesięcy. Zgłoszenie bezpośrednie + ochrona = 1000 EUR przy pierwszej klasie. Koszt zmniejsza się do 850 EUR przy zgłoszeniu elektronicznym. Druga klasa kosztuje 50 EUR. Przy większej ilości klas trzeba się liczyć z dodatkowymi kosztami – 150EUR za każdą kolejną klasę.
Dokonując zgłoszenia, warto pamiętać, że EUIPO poinformuje o nim właścicieli wcześniejszych podobnych znaków towarowych. Jeżeli złożą oni sprzeciw do naszego zgłoszenia, ochrony możemy w ogóle nie uzyskać. Nikt nie zwróci nam również wpłaconych pieniędzy. Z tego właśnie powodu przed samym zgłoszeniem bezpiecznie jest zrobić badanie znaku towarowego.
Ochrona nazwy sklepu na wybrane kraje świata
Sprawa zarejestrowania znaku towarowego na świecie jest nieco bardziej skomplikowana i powinna zainteresować właścicieli sklepów internetowych, które działają również na rynkach zagranicznych, wykraczających poza krąg Unii Europejskiej. Wniosek składa się w Światowej Organizacji Własności Intelektualnej. Co ważne w tej procedurze rozszerza się jedynie ochronę znaku już zarejestrowanego. Chąc z niej skorzystać należy w pierwszej kolejności zastrzec znak na terenie Polski lub Unii Europejskiej.
Podstawowa opłata za zgłoszenie i ochronę to 753 franków szwajcarskich. Dodatkowo należy się liczyć z opłatą za każdy wskazany kraj. W zależności od Państwa waha się ona pomiędzy 40 a 100 franków szwajcarskich.
Co daje zarejestrowanie nazwy sklepu internetowego?
- Najważniejszą korzyścią z zarejestrowania nazwy swego sklepu internetowego jest uzyskanie prawa wyłącznego. Oznacza to, że tylko i wyłącznie my jako właściciele znaku towarowego możemy używać nazwy sklepu. Jest to bardzo ważne, gdy na rynku występuje kilkadziesiąt różnych sklepów używających zbliżonych określeń.
- Allegro i Facebook są jednymi z najpopularniejszych stron internetowych w Polsce. Przedsiębiorcy często używają ich do promowania swojej marki lub sprzedawania produktów. Rejestrując nazwę swego sklepu internetowego w Urzędzie Patentowym, możesz zablokować konkurencję na tego typu serwisach. Dotyczy to wszelkich fanpage’y i kont posługujących się podobną lub taką samą nazwą jak Twoja. Jedyne co musisz zrobić to wysłać świadectwo rejestracji znaku lub numer prawa ochronnego.
- Gogle to wyszukiwarka, z której Polacy korzystają najchętniej. Oznacza to, że w twoim interesie jest, aby Twój sklep pojawiał się w jej wynikach jak najwyżej. Dzięki rejestracji znaku towarowego możesz zablokować możliwość używania nazwy Twojego sklepu w widzialnych elementach reklam Google Adwors.
- 4.Sklep internetowy będzie funkcjonować głównie przez internet, a więc musi być postawiony na określonej domenie internetowej. I okazuje się, że zarejestrowany znak towarowy również ją będzie chronił. Naturalnie pod warunkiem, że znajdzie się on w jej adresie. Jeżeli w sieci Twój konkurent postawi sklep internetowy z wykorzystaniem podobnej domeny, będziesz mógł na drodze spornej mu ja odebrać.
Ochrona niezarejestrowanej nazwy sklepu internetowego
Ochronę nazwy sklepu bez rejestracji można wywodzić z:
- ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
- kodeksu cywilnego.
Logo sklepu najczęściej można chronić w oparciu o ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Warto jednak mieć świadomość, że w tej formie nie da się zabezpieczyć samej nazwy. Wynika to z tego, że sądy zazwyczaj uznają pojedyncze słowo za zbyt mało oryginalne, aby mogło być utworem.
Zaletą ww. przepisów jest to, że są darmowe i nie wymagają rejestracji w żadnym urzędzie. Mogą się na nie powoływać przedsiębiorcy, którzy działają na rynku pod daną nazwą jako pierwsi bądź posiadają prawa autorskie do logo.
Wady niezarejestrowanych znaków towarowych
Egzekwowanie prawa na podstawie niezarejestrowanej nazwy sklepu jest problematyczne, ale nie niemożliwe. W przypadku pojawienia się konkurencji musisz mieć naprawdę dobre i liczne dowody pokazujące, że to Tobie przysługują prawa do nazwy sklepu.
Przy znakach zarejestrowanych wystarczy, że przedłożysz świadectwo rejestracji. Przy niezarejestrowanych musisz w sądzie przedstawić liczne dowody na to, od kiedy działasz, jakie towary sprzedawałeś i na jakim terytorium. O tym czy, prawa do znaku niezarejestrowanego będą Ci przysługiwać, zadecyduje sąd. Jeżeli dowody go nie przekonają konkurent, będzie się mógł czuć bezpiecznie.
Tym samym zaleta znaków niezarejestrowanych (brak konieczności rejestracji) staje się ich wadą. Choć ta ochrona jest darmowa, to jeżeli dojdzie do sporu w sądzie, będziesz musiał na niego wydać zdecydowanie większe kwoty niż na rejestrację znaku towarowego. Poza tym nie zapominaj, że w walce o markę konkurent może spróbować zgłosić na siebie Twój znak towarowy. Jeżeli tak się stanie, to możesz utknąć na lata w sądach próbując unieważnić taką rejestrację.
Podsumowanie
Sklepy internetowe są jedną z gałęzi gospodarki mającą predyspozycje do świetlanej przyszłości. Pracując nad marką sklepu, nie możesz zapominać o jej stosownej ochronie. Jeżeli dopiero zaczynasz, ochrona bez formalnej rejestracji powinna Ci wystarczyć. Jeżeli jednak sklep zaczyna rosnąć, działanie bez rejestracji jest ryzykowne. Nie jest tajemnicą, że konkurencja zawsze kopiuje lidera branży. Może to dotyczyć również wchodzenie w podobne nazwy. Mając tego świadomość, możesz się jednak skutecznie przed tym zabezpieczyć.
