Wszyscy chcemy zarabiać coraz więcej – co ciekawe, tak się właśnie dzieje, bowiem nasze zarobki nieprzerwanie rosną. 10 lat temu średnia krajowa wynosiła 3113,86 PLN brutto, obecnie jest to już 5104,46 PLN brutto. Można powiedzieć – inflacja zjadła ten wzrost. Aby sprawdzić, czy jest to prawda, spojrzymy na dane. W 2018 roku inflacja wyniosła 2,1% (źródło: Główny Urząd Statystyczny). Średnie podwyżki plasowały się wówczas na poziomie 4,71% (źródło: Raporty Płacowe manaHR). Możemy więc powiedzieć, że realny wzrost wynagrodzeń to 2,61%. Warto jednak się zastanowić co wpływa na wysokość naszej wypłaty. Czy jest to tylko wzrost gospodarczy i sytuacja na rynku, czy też są jeszcze inne czynniki? Od czego uzależniona jest wysokość naszego wynagrodzenia?
Czynniki zewnętrzne wpływające na wynagrodzenie
Pierwszą grupą wpływającą na wysokość naszych płac są czynniki zewnętrzne. Jednym z nich są możliwości finansowe firmy. Istnieją różne organizacje – bogatsze i biedniejsze. To jak będą się przedstawiać nasze zarobki, zależeć będzie między innymi od tego, jak dużo firma jest w stanie nam zapłacić, by być w stanie utrzymać swoją płynność finansową.
Strategia płacowa organizacji jest powiązana z sytuacją finansową firmy oraz od przyjętego planu względem typu pracowników, których chce zatrudniać. Przedsiębiorstwo może zdecydować się na płacenie najniższych wynagrodzeń, aby optymalizować koszty. W takim jednak przypadku możliwe są trudności z rekrutacją nowych osób oraz z utrzymaniem obecnie już zatrudnionych w swoich szeregach. Dla pracowników najprostszym bowiem sposobem na podniesienie swoich zarobków będzie zmiana pracy. To przekładać się może na wysoki poziom rotacji, który generuje duże koszty. Przeciwieństwem jest strategia, która zakłada płacenie wynagrodzeń wyższych, niż oferuje rynek. Dzięki temu łatwiej jest pozyskiwać kandydatów, a wskaźnik odejść z przedsiębiorstwa może się zmniejszyć. Na pozór więc wyższe koszty, mogą w dłużej perspektywie okazać się mniej dotkliwe dla organizacji.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na wysokość wynagrodzeń jest podaż pracowników i popyt na nich na rynku pracy. Jeśli stanowisk pracy jest więcej niż dostępnych kandydatów, pracodawcy w większym stopniu podnoszą wynagrodzenia. Firmy muszą mieć ludzi, którzy będą generować zysk, dlatego jedna po drugiej decydują się na podnoszenie widełek finansowych, tak by skusić nowych kandydatów, a obecnych pracowników zatrzymać w organizacji.
Zadaniem związków zawodowych jest dbanie o interesy zatrudnionych – między innymi poprzez polepszenie ich sytuacji ekonomicznej. Mają więc one duży wpływ na wysokość wynagrodzeń. W organizacjach, w których funkcjonują, poziom podwyżek jest często ustalany podczas negocjacji.
Niektóre firmy decydują się płacić pracownikom wynagrodzenie minimalne lub oscylujące w jej granicach. Tymczasem jego wysokość nie jest zależna od przedsiębiorstwa, lecz od przepisów kodeksu pracy. W związku z tym, w przypadku zaakceptowanych przez rząd podwyżek, pracodawcy muszą je wprowadzić.
Czynniki wewnętrzne wpływające na wynagrodzenie
Nasze wynagrodzenie nie zależy jedynie od czynników niebędących związanych z naszą pracą. W ustalaniu poziomu wynagrodzeń ważna jest również wewnętrzna wartość stanowiska pracy. Zależy ona od trzech kwestii. Pierwsza to umiejętności, jakie są wymagane na danym stanowisku – im węższy poziom specjalizacji i trudniejsze do opanowania umiejętności – tym wyższe zarobki. Kolejną jest zakres odpowiedzialności. Ludzie nie przepadają za braniem na siebie dużej odpowiedzialności – wiąże się to ze strachem i stresem. Wobec tego, jeśli stanowisko wymaga odpowiadania za np. pracę innych, wynagrodzenie będzie wyższe. Ostatnim czynnikiem jest wpływ danego stanowiska na wyniki firmy. Mówiąc prościej – to jak duży wkład w wypracowanie przez firmę zysku masz, przekłada się bezpośrednio na Twoją zapłatę.
Mówiąc o ustalaniu wynagrodzeń, nie sposób nie wspomnieć o wpływie zależności wewnętrznych. Z przepisów prawa (art. 183a Kodeksu pracy) wynika, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie warunków zatrudnienia. Oznacza to, że za tę samą płacę powinno się wynagradzać tak samo. Płace pracowników w organizacji są więc od siebie uzależnione, ponieważ muszą one odzwierciedlać hierarchię stanowisk w firmę.
Dlaczego warto, by wynagrodzenie zawierało się w średnich widełkach?
Na znaczącą rzecz związaną z poziomem płac zwraca uwagę Maciej Ważny – Project Manager w firmie manaHR: Ustalanie wysokości wynagrodzeń w firmie nie jest łatwym procesem. Należy wziąć pod uwagę zarówno czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Coraz większy nacisk kładzie się na konkurencyjność na rynku pracy, co przekłada się na wzrost wynagrodzeń na stanowiskach deficytowych. Może to spowodować zaburzenia wewnętrznej struktury płac. Aby tego uniknąć, pracodawcy oferują ciekawe dodatki pozapłacowe, tak by uatrakcyjnić ofertę pracy.
Wynagrodzenie więc z jednej strony powinno być atrakcyjne dla kandydatów, a z drugiej nie może zaburzać wewnętrznej struktury firmy. Organizacje, aby temu przeciwdziałać, oferują dodatki pozapłacowe. Kolejnym dobrym pomysłem w tej sytuacji jest zdobycie wiedzy na temat średniego poziomu wynagrodzenia na danym stanowisku i w danym obszarze geograficznym. Informacje te można pozyskać dzięki raportom placowym przygotowywanym przez wyspecjalizowane do tego firmy. Opierając się o nie, firma jest w stanie stworzyć środowisko o atrakcyjnych warunkach finansowych, przy jednoczesnym zachowaniu zdrowej polityki płac wewnątrz organizacji.
