W Polsce coraz większą wagę przywiązuje się do tworzenia alternatywnych źródeł energii. Takie działania z jednej strony są efektem nacisków ze strony Unii Europejskiej na odejście od węgla kamiennego, z drugiej zaś wzrostem świadomości mieszkańców naszego kraju.
Coraz więcej naszych rodaków rozumie, jakie skutki dla środowiska naturalnego i naszego zdrowia ma tworzenie energii z surowców kopalnych. Fakt, iż wśród miast, gdzie wskaźniki smogowe są najwyższe, jest wiele polskich miast, świadczy o tym, że problem nie jest wymysłem fanatycznych obrońców środowiska, ale stanowi zagadnienie wymagające szybkich i realnych działań ze strony polskich firm, zakładów przemysłowych oraz gospodarstw domowych.
Jednym z możliwych działań jest budowa na budynkach prywatnych, a także coraz częściej także publicznych, instalacji fotowoltaicznych. Są one w stanie zaspokoić potrzeby energetyczne mieszkańców i użytkowników nieruchomości, ale także gromadzić energię, do przyszłego jej wykorzystania. Aby te instalacje były bezpieczne, a w eksploatacji nie groziły pożarem, muszą spełniać określone wymagania.
Kwestie bezpieczeństwa instalacji fotowoltaicznych reguluje ustawa Prawo Budowlane. Jak większość regulacji prawnych nie jest ona doskonała. Nie określa bowiem wymagań przeciwpożarowych instalacji o mocy do 6,5 kW, a takich jest większość, przynajmniej na budynkach jednorodzinnych. W sprawach fotowoltaiki powyżej tej mocy cytowane przepisy nakładają na inwestora obowiązek dokonania – w fazie projektu – odpowiednich uzgodnień z rzeczoznawcą do spraw bezpieczeństwa przeciwpożarowego. W stolicy co roku dochodzi do wielu pożarów, a usuwanie szkód po pożarze oraz sprzątanie po pożarze w Warszawie wciąż wiąże się z ogromnymi kosztami.
Instalację fotowoltaiczną należy zgłosić do Państwowej Straży Pożarnej. Fakt, iż szczególnym nadzorem ustawodawca objął tylko instalacje o większej mocy, nie zwalnia osób korzystających ze słabszych źródeł tej energii z odpowiedzialności za ich bezpieczeństwo pożarowe. Jest to tym ważniejsze, że stanowią one większość na mapie naszego kraju.
Jak twierdzą specjaliści ze Stowarzyszenia Branży Fotowoltaicznej Polska PV instalacje źródeł czystej energii są bezpieczne i samoistnie rzadko bywają źródłem pożaru. Wadliwy montaż, uszkodzenia wewnątrz tych instalacji, a także brak ochrony przed trudnymi warunkami atmosferycznymi mogą stanowić jednak przyczynę pożaru. Ze zgłoszeniami tego typu ma do czynienia Pogotowie Pożarowe Warszawa. To do nich kierują się poszkodowani przez pożar spowodowany wadliwą instalacją fotowoltaiczną, zlecając sprzątanie po pożarze i usuwanie jego skutków.
W realizacji zadania, polegającego na bezpiecznej instalacji fotowoltaiki na pewno pomocne będą zasady, których przestrzeganie zminimalizuje zagrożenie wybuchu pożaru. W tym miejscu, pokrótce, spróbujemy je przybliżyć:
3. Przeprowadzenie inspekcji kamerą termowizyjną, która pozwoli na zlokalizowanie uszkodzonego elementu. Ten zabieg umożliwi stwierdzenie wysokiej temperatury, sprzyjającej powstaniu pożaru. W instalacjach są elementy, które z natury rzeczy mają wysoką temperaturę. Należą do nich szybko złączki przy falowniku i rozdzielnicach DC, ogniwa PV i same falowniki. W związku z tym nie powinny być one umieszczane przy materiałach łatwopalnych.
4. Dokonywanie niezbędnych pomiarów technicznych. Dla bezpieczeństwa instalacji fotowoltaicznej ważne jest wykonanie pomiarów rezystencji izolacji i pomiaru ciągłości. Otrzymane wyniki winny mieścić się w założonych granicach. Gdy tak będzie, wykonanie wszystkich połączeń będzie poprawne. Specjaliści zalecają, aby wykonywać pomiary rezystencji izolacji po stronie AC, a także po stronie DC.
5. Właściwe dokręcanie. Ważną sprawą przy dokręcaniu elementów instalacji fotowoltaicznej, szczególnie po stronie stało prądowej, jest minimalizacja wystąpienia łuku elektrycznego. Niektórzy instalatorzy bagatelizują tę sprawę. Połączenie zbyt mocne lub zbyt luźne (wzrost rezystancji połączenia) może uszkodzić przewód i tym samym doprowadzić do powstania pożaru. Gdy sprawdzi się czarny scenariusz i pożar powstanie, pojawia się konieczność likwidacji jego skutków. Warto powierzyć te prace specjalistycznej firmie, która ma fachową wiedzę i doświadczenie w czyszczeniu po pożarach na terenie Warszawy.
6. Właściwe ułożenie kabli. Aby instalacja była bezpieczna i należycie sprawdzała się w stosowaniu, wszystkie kable i przewody powinny być należycie położone. Ułożenie powinno być luźne, niepoddawane naprężeniom i obciążeniom mechanicznym. Brak kontaktu z szorstkim podłożem i ostrymi krawędziami spowoduje zwiększenie bezpieczeństwa ich eksploatacji.
7. Używanie certyfikowanych narzędzi. Takie narzędzia dają pewność spełniania technicznych kryteriów bezpieczeństwa. Używane przez instalatora z dużym doświadczeniem dają gwarancję prawidłowego złożenia układu fotowoltaicznego, a przy tym chronią dom przed ryzykiem pożaru.
8. Właściwe oznaczenie instalacji. W sytuacji niebezpiecznej wszelkie działania oparte są na wiedzy, gdzie zlokalizowane są urządzenia, które sprawiają problem. Czytelne oznaczenia, umieszczone we właściwych miejscach, nie tylko są przydatne przy awarii instalacji, która może być przyczyną pożaru. Pomagają także przy wykonywaniu prac serwisowych i codziennej eksploatacji.
9. Regularne serwisowanie. Instalacja fotowoltaiczna charakteryzuje się tym, że nie wymaga obsługi. Nie znaczy to jednak, że można ją pozostawić samej sobie. Jak każde urządzenie wymaga regularnych przeglądów. Przeglądów niewymagających specjalnej wiedzy, może dokonywać użytkownik instalacji. Nic nie zastąpi jednak profesjonalnych przeglądów serwisowych dokonywanych przez specjalistów. Winny one odbywać się regularnie w ustalonych z góry odstępach czasu.
10. Staranność w instalacji i eksploatacji fotowoltaiki. Wykonanie z dobrych materiałów przez specjalistyczną firmę, wykrywanie łuku elektrycznego i stałe serwisowanie urządzeń da nam pewność, że nasze źródło czystej energii będzie działać bezpiecznie, a widmo pożaru będzie bardzo odległe.
Bez względu na to, jakie są uregulowania prawne, nic nie zastąpi zdrowego rozsądku przy planowaniu i montażu instalacji fotowoltaicznej.
